زمان دستوری در زبان فارسی
زبان فارسی دارای سه زمان دستوری اصلی است: گذشته (ماضی)، حال (مضارع)، و آینده (مستقبل).[۳] در فارسی دری همه افعال از دو بن ماضی و مضارع ساخته میشوند.بن مضارع فارسی دری همان ماده فارسی میانه است که گاه با هم اختلاف تلفظ جزیی دارند.[۴] فعلها از دو بن ماضی و مضارع ساخته میشوند.
بن ماضی= مصدر بدون _َ ن پایانی : دیدن ← دید ، کاشتن← کاشت
بن مضارع= فعل امر بدون ب آغازی : ببین ← بین، بکار ← کار
انواع ماضی
ماضی ساده= بن ماضی + شناسه فعل : رفتم، رفتی ، رفت
ماضی استمراری= می + ماضی ساده: می رفتم، می رفتی، می رفت
ماضی بعید= صفت مفعولی + بودم، بودی، بود ، بودیم، بودید، بودند: رفته بودم، رفته بودی، رفته بود
ماضی التزامی= صفت مفعولی + باشم، باشی، باشد، باشیم، باشید ، باشند: رفته باشم، رفته باشی، رفته باشد
ماضی نقلی= صفت مفعولی+ ام، ای ، (است) ، ایم ، اید ، اند: رفته ام، رفتهای ، رفته (است)
ماضی مستمر= داشت+ شناسه+ ماضی استمراری فعل اصلی: داشتم می رفتم، داشتی می رفتی ، داشت می رفت ، داشتیم می رفتیم ، داشتید میرفتید ، داشتند می رفتند.
انواع مضارع
مضارع اخباری= می +بن مضارع+ شناسه مضارع: می روم ، می روی ، میرود ، میرویم ، میروید ، میروند
مضارع التزامی= ب + بن مضارع + شناسههای مضارع:بروم ، بروی، برود ،برویم ، بروید ، بروند
مضارع مستمر= دار + شناسه مضارع + مضارع اخباری: دارم می روم، داری می روی، دارد میرود، داریم می رویم، دارید می روید، دارند می روند
آینده[
خواهم، خواهی، خواهد، خواهیم، خواهید،خواهند+ بن ماضی: خواهم رفت، خواهی رفت ، خواهد رفت.